Dernek Nasıl Kurulur | Dernek Kurmak İçin Yol Haritası 2024

• En az 7 kişi tarafından doldurulmuş ve imzalanmış olan kuruluş bildirim formu (EK-2)
• Dernek amaç ve faaliyetleri ile birlikte, 5253 sayılı mevzuat çerçevesinde belirtilen zorunlu maddeleri içeren, her nüshası kurucu üyeleri tarafından imzalanmış olan dernek tüzüğü. (Tüzük Örneği)

Dernek kurmak için yukarıda yer alan EK-2 formu, dernek tüzüğü ve eklerini eksiksiz bir şekilde doldurup, İl Sivil Toplumla İlişkiler müdürlüğüne teslim etmeniz yeterlidir. Dernekler biriminde görevli memur tarafından, sizlere verilecek olan alındı belgesi ile birlikte derneğiniz tüzel kişilik kazanmış olur. Yani herhangi bir başvuru yapmanız ya da sonuç beklemeniz gerekmiyor. Gerekli evrakları eksiksiz bir şekilde teslim ettiğiniz anda dernek kurma işlemini gerçekleştirmiş oluyorsunuz. Tabi dernek nasıl kurulur diyenlerin asıl dikkat etmesi gereken nokta, dernek kurduktan sonra yapılması gereken işlemlerdir.

Dernek kurma hakkı,  4721 sayılı Medeni Kanun kapsamında, anayasa tarafından yasaklanmamış olan  tüm vatandaşlara tanınmış bir haktır. Bu nedenle dernek kurmak isteyenlerin başvuru yapmaktan ziyade, evrakları eksiksiz ve yönetmeliğe uygun olarak teslim etmeleri yeterlidir.

Dernekler, yardım toplama hakkı, üye aidatları ve proje hibeleri vb. gibi, amaçlarını gerçekleştirmeye yönelik gelir elde edici faaliyetlerde bulunabilirler. Bu nedenle yapılacak olan tüm faaliyetler, yönetmeliğe ve denetimlere uygun olarak yapılmak ve kayıt altına alınmak zorundadır. Dernek kurmak ve tüzel kişiliği kazanma aşaması kolay olsa da, dernek kurduktan sonra yapılması gereken işlemler biraz detaylıdır.

Dernek defterlerinin alınması ve tasdiki, DERBİS şifresi talebi, faaliyet belgesi, vergi kimlik numarası, mühür ve kaşe basımı, dernek makbuzlarının basımı, derneğe ait banka hesabı açılması, aboneliklerin yapılması ve dernek ilk genel kurulunun gerçekleştirilmesi. Bunlar yapılması gereken işlemlerden sadece bir kaçı. Zorunlu olan tüm işlemlerin dernek kurucu üyeleri tarafından eksiksiz bir şekilde yerine getirilmesi gerekiyor. Aksi taktirde 1730 TL’den başlayıp, 545.500 TL’ye kadar çıkan cezalar ile karşı karşıya kalabilirsiniz.

Tabi tüm bu bürokratik süreç ve dernek cezaları sizi yıldırmasın. Çözüm Dernek Danışmanlığı hizmetleri olarak, tüm dernek kuruluş ve yönetim süreçlerinde, sivil toplum gönüllülerinin yanında yer almaktayız. Dernek faaliyetlerinize ve amaçlarınıza özel dernek tüzüğü hazırlama ve kuruluş sonrası yapılacak işlemler gibi, tüm süreçlerde uzman ekibimiz sizlerle birlikte olacaktır. Dernek nasıl kurulur diyen STK yöneticileri ayrıca danışmanlarımız ile iletişime geçip, daha detaylı bilgi edinebilirler.

Dernek Nasıl Kurulur

Dernek kurmak için gerekli evrakları hazırladıktan sonra, il sivil toplum müdürlüğü, dernekler birimine giderek evraklarınızı teslim ediniz. Görevli memur evrakları inceledikten sonra, herhangi bir eksiklik olmaması durumunda sizlere alındı belgesi verecektir. Alındı belgesinde; başvuru tarihi, saat, derneğin adı, yerleşim yeri adresi ve bazı ek kısımlar yer almaktadır. Görevli memur ve alındı belgesini teslim eden kişi tarafından, belgenin imzalanması ile birlikte dernek resmiyet yani tüzel kişilik kazanmış olur.

İlk 60 günlük süre içerisinde, dernekler büro amirliği tarafından dernek kuruluşuna ilişkin bildirilen evrakların incelemesi yapılır. Evrakların içeriğine dair herhangi bir eksiklik bulunması durumunda, dernek yazışmalarını almakla yetkili olan kişiye yani derneğe tebligatla bildirimde bulunulur. İlgili eksikliğin 30 gün içerisinden giderilmesi gerekir. Eğer bu eksiklik giderilmezse, dernekler büro amirliği tarafından, Cumhuriyet Başsavcılığına, derneğin feshi için başvuruda bulunulur. Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılarak derneğin feshi istenir.

Derneğin fesih olmasına dair durumlar genellikle istisnai olmakla birlikte, tüzükte yapılan hatalardan yana gerçekleşmektedir. Örneğin; Dernek iç denetim raporu hazırlanması ile ilgili yılda en az 1 kere yapılmasına dair dernekler yönetmeliğinde hüküm bulunmaktadır. Siz bu raporun 2 yılda 1 hazırlanacağına dair tüzüğe madde eklerseniz, bu durumda İl mülki idare amirliği tarafından, tebligatla düzeltme talebinde bulunulacaktır.

Şimdi dernek nasıl kurulur, dernek kurulduktan sonra yapılması gerekenler nelerdir diyenler için tüm süreci adım adım anlatalım.

Çözüm İdari Danışmanlık Hizmetleri olarak, tüm bürokratik süreçleri sizler adına yürütüp, sizlerin sadece dernek amaç ve faaliyetlerine odaklanmanızı sağlıyoruz.

Dernek Kurmak İçin Gerekli Evraklar

Yazımızın ilk paragrafında, dernek kurmak için EK-2 yani kuruluş bildirim formu ve dernek tüzüğünü teslim etmeniz, dernek kurmak için yeterlidir demiştik. Tabi bu evrakların eklerinin de mevcut olduğunu bilmeniz gerekir. Şimdi dernek kurmak için gerekli evrakları listeleyelim.

• Kurucu üyeler tarafından doldurulup, imzalanmış olan kuruluş bildirim formu (Ek-2)
• Her bir nüshası kurucu üyeler tarafından imzalanmış olan dernek tüzüğü
• Kurucu üyeler arasında tüzel kişilik var ise, bu tüzel kişiliğin unvanı, yerleşim yeri adresi, kuruluş belgesi ve tüzel kişiliğin karar organları tarafından, yetkilendirilmiş olan kişiyi de belirtmek koşulu ile bu konuda alınmış karar örneği.
• Dernek kurucuları arasında yabancı dernek, vakıf ve bunlar dışında kar amacı gütmeyen bir kuruluş bulunması durumunda, kurucular tarafından  İçişleri Bakanlığından izin alındığına dair yazılı beyan.
• Dernek kurucuları arasında yabancı uyruklu kişiler var ise, bu kişilerin yerleşme hakkına sahip olduklarını gösteren belge.
• Derneğin merkez adresi, tapu kütüğünde mesken olarak görünüyor ise, bu durumda apartman sakinlerinin oy birliği ile izninin alınmış olduğunu gösteren muvafakatname.

Başlangıç aşamasında yukarıdaki evraklardan farklı olarak herhangi bir belgeyi ibraz etmenize gerek yoktur.

Dernek Kuruluş Bildirimi Formu Doldurma

Dernek kurmak için, kar amacı gütmeyen en az 7 kişinin bir araya gelerek kuruluş bildirim formunu, kurucu üye olarak doldurup imzalamaları gerekmektedir. Bu formda dernek kurucularına ait bilgiler, yazışma ve tebligat almakla yetkili kişilere ait bilgiler ve DERBİS şifresi almaya yetkili geçici dernek başkanı bilgileri yer alır.

Formun başlangıç kısmında dernek adı, yerleşim yeri adresi, merkezi, telefon no ve dernek amacı yazan kızım doldurulur. Yan kısımda yer alan bilgiler ise, sivil toplumla ilişkiler müdürlüğü personelince doldurulmaktadır.

Kurucu kişilere ait bilgilerde ise; adı – soyadı,  TC Kimlik No, temsil edilen tüzel kişilik var ise adı, iletişim bilgileri, uyruğu, cinsiyeti, öğrenim durumu mesleği ve yerleşim yeri adresi bilgileri doldurulur.

Bir paraf alta indiğinizde yazışmakla ve tebligat almakla yetkili kişilere ait bilgiler doldurulur. Ardında DERBİS şifresi almakla yetkili olan geçici dernek başkanına ait bilgilere yer verilir. (DERBİS şifresi ile ilgili yetki her zaman dernek başkanına aittir)

Not: EK-2 formunu bilgisayar ortamında doldurup, çıktısını altıktan sonra kurucu üyelere imzalatarak başvuru esnasında kullanabilirsiniz.

Dernek Tüzüğü Hazırlama

Dernekler tüzüklerinde yer alan, yönetmeliğe uygun maddelerce faaliyette bulunabilirler. Bir derneğin tüzüğü, yönetim biçimini ve uyulması gereken kuralları belirleyen yönetmelik olarak algılanabilir. Dernek yöneticileri tüzükte belirlenen amaç ve hedefler kapsamında faaliyetlerini yürütür ve tüzüğü aykırı olacak durumlardan kaçınırlar. Aksi taktirde dernek tüzüğüne aykırı faaliyetlerden dolayı, 1730 TL’den başlayan cezalar dernek yönetimini bekliyor olacaktır.

Dernek tüzüğü hazırlanması kısmında, bazı internet sitelerinde hazır tüzük örnekleri ile karşılaşabilirsiniz. Ancak bu tüzüklerin dernekler tarafından kullanılmasını pek tavsiye etmiyoruz. Zira her derneğin kendi amaç ve faaliyetlerine özgü olarak hazırlanmış tüzüğe ihtiyacı vardır. Örneğin; dernek olarak ticari işletme kurmak istemeniz, lokal açılışı, yardım toplama, proje yürütme, spor kulübü kurma gibi diğer derneklerden farklı bir şekilde faaliyette bulunmak isteyebilirsiniz. Bu durumda bu faaliyetleri tüm detayları ile dernek tüzüğüne yazmalısınız. Tabi bunun yanında yazılması gereken zorunlu tüzük maddelerini unutmamalısınız. 5253 sayılı mevzuata göre zorunlu dernek tüzüğü maddeleri ise:

• Derneğin adı ve merkezi.
• Derneğin amacı ve bu amacı gerçekleştirmek için yapılacak olan faaliyetler.
• Derneğe üyelik ve üyelikten çıkma şart ve şekilleri
• Genel kurulun toplanması esası ve kaç yılda bir toplanacağı
• Genel kurulun görevleri, yetkileri, oy kullanma esasları
• Yönetim kurulu ve denetim kurulu görevleri, yetkileri ve kaç yılda bir seçilecekleri
• Derneğin Şubesinin bulunup bulunmayacağı,
• Üyelerin ödeyecekleri giriş ve yıllık aidat bilgileri
• Dernek borçlanma usulleri
• Derneğin iç denetimi
• Tüzüğün nasıl değiştirilebileceği
• Derneğin feshi durumunda mal varlığının nasıl tasfiye edileceği

Yukarıdaki maddeler dernek tüzüğünde detaylandırılarak maddeler halinde yazılmalıdır. Tabi bu maddeler dışında, sizler tarafından dernek tüzüğü detaylandırılabilir. Daha detaylı bilgi edinmek için dernek tüzüğü nasıl hazırlanır başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Dernek Kurduktan Sonra Yapılması Gereken İşlemler

Dernek kurma işlemi kolay iken, kuruluş sonrası yapılacak olan işlemler biraz size zorlu görünebilir. Tüm faaliyetler denetime tabi olduğundan, atılan her adımın kayıt altına alınması gerekir. Bunu yapabilmek için öncelikle dernek defterlerini alıp, bunları notere ya da il sivil toplumla ilişkiler müdürlüğüne tasdik ettirmelisiniz. Dernek defterleri arasında yer alan Karar defteri, diğer işlemleri yapabilmeniz adına oldukça büyük bir önem arz etmektedir. Şimdi dernek kuruluşu sonrası yapılması gereken işlemleri sıralayalım.

• Dernek defterlerinin alınması ve tasdik ettirilmesi,
• DERBİS şifresinin alınması için karar alınması ve şifrenin talep edilmesi,
• Dernek faaliyet belgesinin alınması,
• Dernek mühür ve kaşesinin basımı
• Vergi Kimlik numarasının alınması
• Derneğe ait banka hesaplarının açılışı
• Dernek merkezi aboneliklerinin tamamlanması
• Dernek makbuzlarının basımı işlemi
• Yeni üyelik kayıtlarının yapılması
• Dernek ilk genel kurulunun gerçekleştirilmesi

Yukarıdaki işlemler yapılması zorunlu olanlardır. Bununla birlikte marka tescil başvurusu, dernek sosyal medya hesaplarının yönetimi, dernek web sitesi, dernek yardımlarının toplanması vb. ihtiyari işlemler de mevcuttur.

Tutulması Zorunlu Dernek Defterleri

Dernek kurduktan sonra yapılması gereken işlemlerde ilk sırada yer almaktadır. Tüm dernek faaliyetlerini kayıt altına almak için dernek defterlerini kullanmanız gerekiyor. Bunun için zorunlu dernek defterlerini satın alıp, kuruluş işlemi sonrasında notere ya da dernekler birimine tasdik ettirmelisiniz. Peki dernek kurmak isteyenlerin tutması gereken zorunlu defterler nelerdir?

Karar Defteri: Dernek yönetim kurulu üyeleri tarafından alınacak olan tüm kararlar, karar defterine işlenir ve alt kısmı toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır. Tüm kararlar tarih ve numara sırası ile yazılır.

Üye Kayıt Defteri: Derneğe üye olarak gelenlerin kimlik, giriş ve çıkış bilgileri bu deftere numara ve tarih sırasıyla birlikte kayıt edilir. İsteğe bağlı olarak üyeler tarafından ödenen aidatlar ve ödemeler bu deftere kayıt edilebilir.

Evrak Kayıt Defteri: Derneğe gelen ve giden evraklar sıra numarası ile birlikte bu deftere kayıt edilir. Ardından gelen evraklar tarih sırasına göre saklanmak üzere arşivlenir. Gönderilen evrakların ve elektronik ortamdan gelen evrakların kopyası alınarak, arşive koyulur.

İşletme Hesabı Defteri: Dernekler işletme hesabına göre gelir ve giderlerini kayıt altına alırlar. Ancak kamu yararına çalışan dernekler ve yıllık geliri belirli bir miktarın üstünde olan dernekler bilanço usulü defter tutmak zorundadırlar. Bunun dışında kalan dernekler ise isteğe bağlı olarak bilanço usulü defter tutabilirler.

Bilanço usulüne göre kayıt tutan dernekler, işletme hesabı defteri yerine, yevmiye defteri ve büyük defter tutarlar. Bu defterlerin tutulmasına yönelik hükümler ise, muhasebe sistemi uygulama genel tebliğleri esasına göre yapılır.

Yukarıda yer alan defterlerin Türkçe olarak tutulması zorunludur. Bu defterler isteğe bağlı olarak bilgisayar ortamında da tutulabilir. Ancak bu defterler tutulmadan önce her bir sayfanın onaylanması ve numaralandırılması gerekmektedir.

Tutulan defterlerde yapılacak olan yanlışlar, yapılan yanlış yazımızın okunmasını engellemeyecek şekilde, üzerine çizgi çekilir. Paraf atlama işlemi ise, yanlışı yapan kişi tarafından gerçekleştirilir. Bu yanlış yazılan yazılar kazımak ya da tamamen karalama yapılarak okunamayacak hale getirilemez. Aksi taktirde 1730 TL’den başlayan cezalar sizi bekliyor olacaktır.

Dernek Makbuzlarının Basımı İşlemi

Dernekler tarafından kullanılacak olan alındı belgesi, ayni yardım teslim belgesi, ayni bağış alındı belgesi ve gider pusulası yönetmelik tarafından belirlenen usulleri göre anlaşmalı matbaalarca basılmaktadır. Bu makbuzların basımına ilişkin detaylar ve boyut esasları Ek-13, Ek-14, Ek-15 ve EK-17’de belirtilmiştir. Ancak sizlerin bu basım esaslarına ilişkin yapmanız gereken herhangi bir işlem yoktur.

Sadece dernek makbuzu basımı için yönetim kurulunca karar alıp, bu kararı karar defterine işleyerek anlaşmalı matbaaya sipariş vermelisiniz. Anlaşmalı matbaaların özellikle belirtilmesinin nedeni ise, yapılan basım işlemi sonrasında, matbaa tarafından 15 gün içerisinde il sivil toplumla ilişkiler müdürlüğüne seri numarası ve cilt adeti bildirimi yapılır.

Çözüm Dernek Danışmanlığı Hizmetleri olarak, tüm dernek matbaacılık işlemleriniz, bizler tarafından gerçekleştirilmektedir.

DERBİS Şifresinin Alınması

Derneklerin beyanname doldurma, bildirim ve bazı kayıt işlemlerinin hızlı bir şekilde gerçekleştirebilmeleri için, dernekler bilgi sistemi İçişleri Bakanlığı tarafından, e-dernek uygulamasının bir üst versiyonu olarak yayına alınmıştır. Hem iş yükü hem de evrak yükünü azaltmak adına, dernek yöneticileri tarafından bir çok işlem DERBİS üzerinden gerçekleştirilebilmektedir.

DERBİS şifresinin alınabilmesi için, yönetim kurulu tarafından dernek başkanına yetki verilir. Ya da bu şifreyi dernek başkanı adına alması için farklı bir dernek üyesine yetki verilebilir. Alınan karar örneği, karar defterinin aslı ve şifre talep dilekçesi ile birlikte, dernekler biriminde görevli memura şifre talebinde bulunulur. Sistem tarafından otomatik oluşturulan kullanıcı adı ve parola bilgisi, kapalı zarfta yetkiliye teslim edilir.

Dernek nasıl kurulur diyen dernek yetkililerinin, yukarıdaki işlemler arasında yapması gereken en önemli süreç ilk genel kurul toplantısıdır. Şimdi ilk genel kurulun gerçekleştirilmesi sürecine geçelim.

Dernek İlk Genel Kurulu

Genel kurul bir derneğin en önemli kararlarının alındığı, en yetkili organıdır. Tüzük değişikliği, başkan seçimi, derneğin feshi, yeni organlar oluşturulması, sandık kurulması gibi önemli faaliyetler genel kurulda gerçekleştirilir. Bir derneğin kuruluşunun tamamlanabilmesi için, ilk genel kurulun kuruluş itibari ile 6 ay içerisinde yapılması gerekir. 6 ay içerisinde genel kurul yapılmadığı taktirde, derneğin feshi gerçekleşecektir.

Dernek ilk genel kurulunun toplanabilmesi için, en az 16 üyenin genel kurula katılması ve yönetim organlarında yer almayı kabul etmiş olması gerekir. Bu 16 kişinin; 5’i asil, 5’i yedek yönetim kurulu üyesi, 3’ü asil, 3’ğ yedek denetim kurulu üyesi olarak seçilmesi zorunludur. İsteğe bağlı olarak kurul üyesi sayılarını arttırabilirsiniz. Ancak 5 yönetim kurulu üyesi ile 3 yönetim kurulu üyesi sayısı yedekleri ile birlikte asgaridir.

Genel kurulun toplanması; çağrı usulü, toplanma usulü ve sonuç bildirimi olmak üzere 3 aşamada gerçekleştirilir. Dernek ilk Genel kurul çağrısı yapmak için, geçici yönetim kurulu üyeleri toplanır ve karar alır. Alınan karar da, genel kurula katılacak olan üyelerin listesi oluşturulur, gündem belirlenir ve bir yayın organı vasıtası ile üyelere çağrıda bulunulur.

Dernek genel kurulu nasıl yapılır başlıklı yazımız üzerinden, genel kurulun gerçekleştirilmesine yönelik daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.

Dernek Kurmak İçin Gerekli Şartlar

Dernek kurma ve üye olma hakkı Türk Medeni Kanununun 56-100. maddeleri arasında tüm vatandaşlara tanınmış bir haktır. Tüm vatandaşlar herhangi bir onaya tabi olmadan dernek kurma ve üye olma hakkını sahiptir. Ancak bazı kişiler aşağıda yer alan dernek kurma şartlarını karşılıyor olmaları gerekmektedir.

• Fiil ehliyetine ve ayırma yetkisine sahip olmak.
• Kurulan derneğin amaçlarının ve faaliyetlerinin hukuka ve ahlaka aykırı olmaması.
• Üyeler ve dernek kurucuları tarafından bireysel kazanç ya da kar hedefi güdülmemesi.
• TSK üyeleri, kolluk kuvvetleri ve kamu memurlarının derneklere üye olması, özel kanunlarla getirilen bazı kısıtlamalara sahiptir.
• Yüz kızartıcı suç işleyenlerin, cezaları af kapsamında olsa dahi, dernek faaliyetleri kısıtlamalara tabidir.
• Dernek kuruluşu sonrası ilk 6 ay içerisinde genel kurulun yapılması zorunludur.

Dernek Başkanı Olma Şartları

Dernek kurucu üyeleri arasında 1 geçici başka ve diğer kurucu üyeler bulunmaktadır. Dernek başkanının kar amacı gütmüyor olması ve fiil ehliyetine sahip olması gerekir. Tabi bununla birlikte kanun koyucu tarafından herhangi bir kısıtlamalarla, dernek yöneticilik faaliyetlerine engel teşkil eden bir durum olmamalıdır.

Dernek başkanı olmak için, kurucu üyeler arasında yer almadıysanız, dernek tüzüğünde yer alan şartları taşıyarak, genel kurulda mevcut başkanın karşısına aday olarak çıkabilirsiniz. Tabi bu durumda, başkan adayı olmak için gerekli şartlar her dernekte farklıdır. Örneğin; kimi dernek 100 üyenin imzasını isterken, bazı derneklerde bu şart daha yüksek ya da daha az olabilir. Aday olmak için tek şart genel kurulun beklenmesidir.

Diğer türlü dernek başkanının vefat etmesi ya da istifa etmesi gibi durumlarda, mevcut eksik, yedek yönetim kurulu üyelerince tamamlanır. Ardından yönetim kurulu isteğine ya da tüzük kurallarına bağlı olarak olağanüstü genel kurula dernek başkanı seçimi için gidilebilir.

Dernek Kurma Maliyeti 2024

Dernek kurmak, Türk Medeni kanunu tarafından herkese tanınan bir hak olduğundan, herhangi bir harca ya da maddiyata bağlanamaz. Yani dernek kurma maliyeti, il sivil toplumla ilişkiler müdürlüğüne yapılacak başvuru esasında ücretsizdir. Sadece dernek kuruluşu sonrasında ve dernek yönetimi esasında belirli maliyetleri karşılamanız gerekir.

Dernek kurma maliyetleri başlıca; dernek defterleri, genel kurulun gerçekleştirilmesi, dernek merkezi kirası, faaliyet giderleri, dernek muhasebesi, kırtasiye harcamaları, dernek çalışanları vb. gibi giderlerdir. Tabi bu giderler etkinliğinize göre artabilir. Örneğin; üye sayısı yüksek bir dernek iseniz, derneğe ait web sitesi, sosyal medya hesaplarının yönetilmesi, yayın organı oluşturulması, proje maliyetleri gibi bu rakamlar artabilir.

Peki dernek kurmak için internet ortamında var olan rakamlar doğru mu? Öncelikle 150 TL, 250 TL ya da 500 TL+ KDV gibi rakamlar gerçeği yansıtmamaktadır. Sizlere bahsedilen bu rakamlar hazır dernek tüzüğü ve dernek bildirim formunun doldurulmasından ibarettir. Tabi bu işlemlerden sonra dernek kurucularına daha yüksek maliyetler sunulmakta ya da yalnız bırakılmaktadırlar. Daha gerçekçi maliyetler için mutlaka tüm yapılacak işlemlere dair, danışmanlık ücretlerini öğrenmelisiniz.

Dernek Adı Nasıl Belirlenir?

Öncelikle dernek adı belirlerken, e-devlet üzerinden dernek adı sorgulama işlemi yapmanız gerekiyor. Dernek kuruluş bildirim formunda yer alan dernek adının, başka bir derneğe ait olmaması gerekir. Bununla birlikte, daha önce mahkeme kararı ile kapatılmış olan bir derneğin adını, amblem ve rozetini kullanamazsınız.

Dernek adında Türk, Cumhuriyet, Türkiye, Milli, Şehit, Gazi, Atatürk, Mustafa Kemal gibi isimlerin kullanımı İçişleri Bakanlığının iznine tabidir.

Dernek kurmak için isim araştırmasında iseniz, dernek adının başka dernekler ile benzer olmamasına ya da karışıklık yaratmamasına dikkat etmelisiniz. Bununla birlikte dernek adı belirledikten sonra, marka tescili yapmanızı önermekteyiz. Zira sizin derneğinizin adına benzer bir dernek kurulması durumunda, isim karışıklığı yaşanabilir.

Dernek Kaç Kişi İle Kurulur

Dernek kurmak için kar amacı gütmeyen en az 7 kişinin aynı amaç için bir araya gelmiş olması gerekir. Başlangıç aşamasında dernek kuruluş bildirim formuna 7 kişinin bilgilerinin yazılması ile kuruluş işlemleri yapılabilecekken, ilk genel kurul toplantısına kadar, en az 16 kişi olunması gerekir.

İlk genel kurul toplantısına kadar 16 kişilik üye sayısına sahip olunmadığı taktirde, genel kurulu gerçekleştirmek mümkün değildir. Bu durumda, 6 ay içinde genel kurul yapılmaması ile birlikte derneğin feshi gerçekleşecektir.

Vakıf ile Dernek Arasındaki Farklar

Dernekler aynı amaç etrafında toplanan kişiler topluluğunu ifade ederken, vakıflar ise mal varlığı topluluğunu ifade etmektedir. Yani dernek kuruluşunda asgari kişi sayısı asıl şart olurken, vakıf kuruluşunda ise asgari sermaye şartı aranmaktadır. Bu nedenle dernekler en az 7 kişi ile kurulurken vakıf kurmak için en az 1 kişi olunması dahi yeterlidir.

Ancak dernek kurmak için herhangi bir sermaye ya da harç gerekmez iken, vakıf kuruluşu için 2021 yılında minimum 80.000 TL sermaye şartı aranır. Derneklerde tüzük yönetim şeklini belirlerken, vakıflarda ise vakıf senedi bu işlevi görür. Daha detaylı bilgi almak için danışmanlarımızı arayarak bilgi edinebilirsiniz.

Dernek İktisadi İşletmesi 

Dernekler tarafından gelir elde etmek için ticari işletme kurulabilir. Buna dernek iktisadi işletmesi adı verilir. Yani bu durum derneğin vergi mükellefi olması anlamına gelmektedir. Dernekler vergi mükellefi olmaları bakımında, diğer tacirlerle aralarında hiç bir fark yoktur. Yani herhangi bir vergi istisnası ya da vergi avantajı tanınmaz. Bunun en büyük nedeni haksız rekabetin önüne geçmektir.

Tabi iktisadi işletme kuruluşu esasında tacir sıfatını dernekler kazanır. Dernek işletmesi üzerinden elde edilen kazanç ya da kar payı, derneğin gelir hanesine yazılabilir. Bu süreçte iktisadi işletme içerisinde bilanço usulüne göre hesap tutulması zorunludur. İktisadi işletmeden dernek tarafından mal alınması ya da mal satılması gibi durumlarda farklı hükümler geçerlidir. Daha detaylı bilgi için dernek iktisadi işletmesi nasıl kurulur başlıklı yazıyı inceleyebilirsiniz.

Dernek Lokali Kuruluşu

Dernek üyelerinin sosyalleşme ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla dernek lokali açmak mümkündür. Dernek lokallerine sadece dernek üyeleri giriş yapabilir. Tabi yanlarında getirdikleri misafirlerinde yaka kartı bulundurmaları şartı ile derneklere girişine izin verilir.

Dernek lokali kurmak için dernek tüzüğünde lokal kurulabileceğine dair madde bulunması ve yönetim kurulunca karar alınması gerekir. Pek çok kişinin takıldığı asıl konu ise, dernek lokallerinde herhangi bir ürünün satılıp, satılamayacağıdır.

Maliyetini çıkarmak için bile olsa, dernek lokallerinde herhangi bir ürün satışı yapılamaz. Yapıldığı taktirde ise, Kurumlar Vergisi mükellefi olması zorunludur. Eğer amaç ürün satıp, derneğe gelir elde etmek ise, iktisadi işletme kurulması en mantıklı seçenekler arasındadır.

Dernek Beyannamesi Doldurma

Dernekler tarafından her yeni yılın ilk 4 ayı içinde bir önceki yıla ait beyanname doldurma işlemi gerçekleştirilir. Aralık ayında kurulmuş olan bir dernek olsanız dahi, 1 ocak ile 30 Nisan arası DERBİS üzerinden ya da EK-21 belgesi doldurarak beyanname verme işlemini gerçekleştirmelisiniz.

Dernek beyannamesi doldurma işlemi gelir ve gider kayıtlarını saymazsak kolaylıkla tamamlayabileceğiniz bir işlemdir. Gelir ve gider kayıtları bölümünde ise, dernek hesaplarının mahsuplaştırma işlemi mevcuttur. Bu kısmın profesyonel dernek muhasebesi alanında uzman bir mali müşavir tarafından yapılması gerekir.

Dernek beyannamesi, dernek faaliyetleri ile ilgili bütün bir yıl boyunca yapılanların bildirilmesi işlemidir. Beyanname doldurma sürecinde yapılacak olan hatalar, bir sonraki yıl içinde hatalar zincirini beraberinde getirebilir.

Çocuk Dernekleri Nasıl Kurulur

18 yaşından küçük olanların belirli şartlar çerçevesinde dernek kurması ve üye olması mümkündür. Bununla birlikte;

15 yaşından küçük ve ayırt etme yeteneğine sahip olan çocuklar gelişimini, eğitimini ve kültürel bilgi birikimine katkı sağlayacak derneklere, yasal temsilcisinin izni ile çocuk derneklerine kurucu ya da üye olabilirler.

12 yaşını tamamlamış küçükler ise, yasal temsilcilerinin izni ile çocuk derneklerine üye olabilir, ancak kurucu üye olamaz ya da yönetim kurulunda yer alamazlar.

18 yaşından büyük yetişkin bireylerin ise, çocuk derneklerine üye olması yasaktır.

Sosyal Yardımlaşma Derneği Kurmak

Cami derneği, mesleki dernek, sosyal ve yardımlaşma derneği ya da spor derneği kurmak isteyebilirsiniz. Bu derneklerin herhangi birini kurmak için yukarıda yer alan işlemlerden farklı bir şey yapmanız gerekmiyor. Sadece önemli olan süreç, dernek tüzüğünü hazırlama aşamasında dikkat etmenizdir.

Dernek tüzüğünde yapılacak olan eksikliklerden dolayı, derneğiniz kendi kendine fesih olabilir ya da dernek faaliyetlerinizi kısıtlayabilir. Bu gibi işlemler ile karşılaşmamak için, dernek amaçlarına özgü tüzük hazırlamanız gerekmektedir.

Dernek Kurmak İsteyenlerin Dikkat Etmesi Gerekenler

• Dernek kurmak başlangıç aşamasında, hazır tüzük ile başvuru yapsanız dahi kolay bir işlemdir. Evraklarınızı eksiksiz bir şekilde teslim etmeniz ile birlikte kuruluş işlemi gerçekleşmiş olur. Ancak bu süreçte önemli olan dernek kuruluşu yapmaktan ziyade, yönetim süreçlerini dernekler kanununa uygun olarak yapmaktır.
• Dernekler usulsüz ya da hatalı işlem neticesinde 1730 TL ile 545.500 TL arasında ceza ile karşı karşı kalabilmektedir. Sürpriz dernek cezaları ile karşılaşmamak için mutlaka profesyonel ve sadece dernek danışmanlığı hizmeti veren firmalar ile çalışmanızı öneriyoruz.
• Dernek tüzüğü değiştirebilmek için, genel kurul yapmanız ve 3’te 2 çoğunluğa sahip olmanız gerekmektedir. Yani tüzük değişikliği zorlu bir süreçtir. Bu nedenle hazır bir dernek tüzüğü kullanmaktansa, sizlerin amaçlarına yönelik özel tüzük hazırlamanızı tavsiye ediyoruz.
• Dernekler isimlerinden dolayı karşılıklı olarak dava süreçleri ile karşı karşıya kalabilmektedir. Örneğin; Tarih Sevenler Derneği ile Yeni Tarih Sevenler Derneği birbirine yakın görünmektedir. Bu durumda dernek destekçileri arasında bir karışıklık yaşanmaktadır. Bu gibi durumlarla başa çıkabilmek için mutlaka dernek marka tescil işlemlerini gerçekleştirmelisiniz.
• Dernek nasıl kurulur diye araştırma yaptığınızda, karşınıza bir çok firma çıkacaktır. Bunlar arasında avukatlık bürosu ya da mali müşavirlik bürosu da dahil. Eğer tüm süreci başarıyla yönetmek istiyorsanız, sadece dernek yönetimi alanında hizmet veren firmalarla çalışmalısınız.

Çözüm İdari Danışmanlık Hizmetleri olarak, dernek kurmak isteyen sivil toplum gönüllülerinin tüm sorularını cevaplandırdık. Dernek kuruluş ve yönetim işlemlerini şansa bırakmamak için bizlerle iletişime geçebilir, ücretsiz bilgi alabilirsiniz. Alanında uzman ekibimizle, tüm süreçlerde sizlerin yanında yer almaktayız.